‘నా పేరు ఖాన్ కాదు’

నేను ‘ఖాన్’ని కాను. నా పేరులో వేరే నాలుగు అక్షరాలున్నాయి. కె-ఎ-యు-ఎల్…. కౌల్. హిందువులు అని పిలవబడే కుటుంబంలో నేను పుట్టానని… భారతీయుల పేర్లను గురించి తెలిసిన వారికి ఇట్టే అర్ధమవుతుంది, కాబట్టి, మేం ఎదుర్కొనే అవమానాల గురించి, అపహాస్యాల గురించి, మా సొంతగడ్డ నుంచి దారుణంగా తరిమికొట్టబడినప్పుడు పడిన కష్టాల గురించీ ఓ సినిమా తీయడాని కేజే లాంటి స్నేహితుడు మాకు ఎప్పటికీ దొరకడని మాకు కచ్చితంగా తెలుసు. ఎందుకంటే మా కథలూ వెతల్లో ఫ్యాషన్ ఉండదు. ఒక ఖాన్‌ని స్నేహితుడుగా పొందడంలో…. ఓ అమెరికన్ భద్రతాసిబ్బంది బూట్లు తొలగించి, సాక్స్ చూపించమన్నపుడు ఆ ఖాన్‌పడిన కష్టాలనూ బాధలనూ అవమానాలనూ ఫ్యాషన్‌ఉంది. ఖాన్‌ అవమానపడడం, ఆగ్రహించడం చాలా సహజం, సమర్థనీయం. సినిమా తీయడానికి బోలెడంత మసాలా ఉంది దానిలో.

కానీ దురదృష్టవశాత్తూ నేను ‘కౌల్‌’ని. ‘ఖాన్‌’ని కాను.

నా చెల్లెళ్ళు, నా తల్లులు అత్యాచారాలకూ, హత్యలకూ గురైనప్పుడు…. తన తమ్ముణ్ణి, తల్లిని, తండ్రినీ ఒక ఖాన్‌చేతి కసాయి కత్తి కిరాతకంగా నరికి చంపిన ఘటనకు ఆరేళ్ళ సీమ ప్రత్యక్ష సాక్షిగా నిలిచినప్పుడు…. నా బాధ, ఆవేదన, ఆక్రోశం, కన్నీళ్ళను సినిమాగా తీయడానికి ఎవ్వరూ, ఏ ఒక్కరూ ముందుకు రాలేదు.

కశ్మీరీ హిందువుల గురించి సినిమా తీయడానికి ఏ కేజే ముందుకు రాడు. ఎందుకంటే మేం ‘ఖాన్‌’లం కాము. మేం ‘కౌల్‌’లం.

ఒక ‘కౌల్‌’గా మమ్మల్ని మేం చూసుకున్నప్పుడు… పార్లమెంటులో నాయకులాడే ఘోరమైన చిందుల్నీ చూస్తాం. వారిలో కొందరు మా గురించి నిజంగానే పట్టించుకున్నారు. వారికి బంగళాలు, ఎకరాలకు ఎకరాల పచ్చటి పొలాలూ దక్కాయి. వారి చిత్రపటాలను తెలివితక్కువ దేశభక్తులు ఇళ్ళలో పెట్టుకుని పూజిస్తుంటారు.

వాళ్ళు బడుల్లోనూ కాలేజీల్లోనూ మాకు రిజర్వేషన్లు ఇచ్చారు…. వేరే వేరే రాష్ట్రాల్లో. కానీ మమ్మల్ని మా ఇళ్ళకు పంపించడానికి ఒక్కసారి కూడా ప్రయత్నించలేదు. వాళ్ళకు ‘పొరుగునున్న జిహాదీలను ప్రేమించడం’ వంటి వేరే ప్రాధాన్యాలున్నాయి. ఏళ్ళు గడిచే కొద్దీ వాళ్ళు మెత్తబడుతూ ఉంటారు. మాకు ప్రవచనాలిస్తూ ఉంటారు. పూర్వీకులు ప్రవచించిన, గ్రంథాల్లో చెప్పిన నైతిక విలువలను అనుసరించాలనీ, సరళంగా జీవించాలనీ…. సలహాలిస్తూంటారు.

వాళ్ళు నాతో రకరకాల ఆటలు ఆడుతూంటారు. ఎందుకంటే నా పేరు కౌల్… ఖాన్ కాదు. ఆ సినిమా ట్రైలర్ చాలా అద్భుతంగా ఉంది… ఆ సినిమా సూపర్ హిట్ అవ్వాలి. ఉగ్రవాదం చెడ్డదనీ, అది కూడా శాంతిని ప్రబోధించాల్సిన మతం పేరిట వ్యాపిస్తుంటే మరింత దుర్మార్గమవుతుందనీ ఆ సినిమాలో కనీసం సంకేతప్రాయంగానైనా చెప్పలేదు. దాన్ని అనుసరించే వారందరికీ, ఇతర జీవరాశులన్నిటికీ శాంతి కలుగుగాక. ఇంతకీ మీ సినిమా…. మరో 9/11జరక్కుండా నిరోధించడం కోసం నిర్ణయించుకున్న విదేశీ పోలీసులు మీ బూట్లు విప్పించడం వల్ల మీకు కలిగిన అవమానం మీదనే కదా. మీ అమాయకత్వాన్ని నిరూపించుకోవాలన్న కోరికే కదా.

కానీ… సొంత ఇంటినీ, దేశాన్నీ ప్రపంచాన్నీ, బంధువులనీ, భార్యా పిల్లలనీ, తల్లిదండ్రులనీ వదిలేయాల్సిన వారి అవమానం మాటేమిటి? పరమ చెత్త గుడారాల్లో నివసించక తప్పని వారి పరిస్థితి ఏంటి? తమ కష్టాల గురించి నోటికొచ్చినట్టు వదరుతూ చేతికందినంత దండుకునే రాజకీయ నాయకుల దయ మీద ఆధారపడాల్సిన దుర్గతిలో ఉన్నవారి కథేంటి? ఒక్కసారిగా ఎదిగిపోయిన కూతుళ్ళకు తమ మానాన్ని దాచుకోడానికి తగిన చోటే చూపలేని నిర్భాగ్యుల సంగతేంటి?

దోడాలో తన తల్లితండ్రులనూ, సోదరుణ్ణీ ఒక కసాయి కత్తి నరికేస్తుంటే కళ్ళారా చూసిన ఐదేళ్ళ చిన్నారి సీమా వెన్ను జలదరించేలా చెబుతున్న ఆ కథని ఉద్వేగభరితమైన సినిమాగా తీయడానికి ఏ ఒక్క కేజే కూడా ముందుకు రాడు. ఎందుకంటే ఆమె తండ్రి ‘మిస్టర్ ఖాన్’ కాడు. అతను కేవలం ఒక ‘కౌల్‌’ మాత్రమే.

మిస్టర్ కౌల్… ఇంకా అలాంటి పేరున్న ఎవరైనా సరే… సారీ బాస్… మీకు నేను ఏం సాయపడలేను.

‘కౌల్స్’కి కనీసం మాటసాయం చేయడంలో ఫ్యాషన్ ఏమీ లేదు. రైనాలు ఐనా అంతే… భట్‌లు ఐనా అంతే. ఒక్క ముక్కలో కేపీలు ఎవరి సంగతైనా అంతే. అదే… కశ్మీరీ పండిట్స్. అదొక మతతత్వ వాదుల గుంపు. ఖాన్‌లపై తప్పుడు ఆరోపణలు చేయడం కోసమే తమ సొంత ఇళ్ళను వదిలిపెట్టి పోవాలన్న జగ్‌మోహన్‌ప్లాన్లను అమలు చేస్తున్న ఏజెంట్లు. నిజానికి…. (కశ్మీర్)లోయలోని తమ ప్రియతమ ఖాన్‌సోదరులను బదనాం చేయడానికి తమంత తామే ప్రవాసానికి పోవడమనే కుట్రని ‘కేపీ’లు ఎలా అమలు చేస్తున్నారో ఓ మాంఛి సినిమా తీయవచ్చు.

ఈ ‘కౌల్‌’లకు ఇచ్చిన వాగ్దానాల గురించి మాట్లాడడం పాపం. ప్రధానమంత్రో, రాష్ట్రపతో ఇచ్చే పార్టీలు ఆహ్వానాలు పొందడానికి సరైన పని ఒక్కటే… ”హలో లేడీస్ అండ్ జెంటిల్‌మెన్… అయామ్ మిస్టర్ ఖాన్” అని….ఇంటిపైకప్పు ఎక్కి గట్టిగా అరవడమే సరి.

ఈ దేశం చూపించే అతిపెద్ద జాతి వివక్ష ఒక్కటే… కౌల్స్‌గురించి ఏడ్చేవారిని, అయోధ్య రంగులు ధరించేవారిని, ఈ దేశపు నాగరిక సంస్కృతి ఇచ్చిన జ్ఞానాన్ని ప్రేమించేవారిని, నేటికీ హిందుస్తాన్ అని పిలిచే ఈ దేశంలోని హిందువుల గురించి బలంగా మాట్లాడే వారిని, కౌల్స్‌లాగ ఆత్మగౌరవంతో జీవించడం కోసం పోరాడుతుండే వారిని పట్టించుకోకపోడం. వారిని ప్రవాసంలోకి పంపేశారు. ఈ దేశంలో కౌల్స్‌ని ఒకే ఒక్క పనికి, ఒకే ఒక్క ప్రదేశానికి అనుమతిస్తారు. జంతర్ మంతర్‌దగ్గర అరవడం, ఏడవడం, అలిసిపోయే వరకూ ప్రదర్శన చేయడం, తర్వాత తమ గుడారాలకు వెళ్ళడం. మిస్టర్ కౌల్‌…. నువ్వొక తప్పుడు పేరు సంపాదించుకున్నావు.

నీకొక ఖాన్‌పేరుండాలి.. నువ్వొక సునీతనో ప్రణీతనో కోమల్‌నో కామినినో ప్రేమించాలి. చాలు.. నీ కథని అజరామరం చేయడానికి, పూలతోటల్లో నీ ప్రేమగాధల్ని చిత్రించడానికి డజన్ల కొద్దీ కేజేలు ఎగురుకుంటూ వస్తారు. ఆ… అన్నట్టు నిన్ను ఇష్టపడుతూ ఓ మందిర కూడా ఉంటుంది. అప్పుడు కథ మరింత బాగా పండుతుంది.

ఇంక నీ సినిమా కథకి ఆటిజం లాంటి జబ్బు వెన్నుదన్నుగా నిలుస్తుంది.

నేను చాలా చాలా ఏడ్చాను. ఒక కొడుక్కి తండ్రిగా, ఒక భారతీయుడిగా కన్నీళ్ళు పెట్టుకున్నాను. ఆటిజంతో బాధ పడే కొడుకు, పాశ్చాత్య ప్రపంచంతో అతని సంబంధాలు, హిందువో-ముస్లిమో లేక మతం మారిన క్రిస్టియనో అని పట్టించుకోకుండా కేవలం హృదయాన్నే అనుసరించే ఓ అందమైన యువతితో అతని ప్రేమాయణం… అన్నీ చూసి బాధ పడ్డాను. అంతే తప్ప… ‘నన్ను నేను ఇస్లాంకు రాయబారినేమో అనుకుంటాను’ అనే షారుఖ్‌ని చూసి కాదు. షారుఖ్‌ను షారుఖ్‌గానే చూస్తాను. అంతే తప్ప ఇస్లాంకు రాయబారిగా కాదు. అదే నిజమైతే అతను దేవబంద్‌లో ఓ చోట ఉండిపోయేవాడు. అప్పుడది సరిపోయేది. కానీ అతను ప్రముఖ స్టార్, కొన్ని కోట్లమంది హృదయాలను గెలుచుకున్న వాడు. దానికి కారణం… అతను గొప్ప నటుడు కావడమే. అతను కేవలం ముస్లిములకే కాదు… భారతీయులందరికీ ఋణపడి ఉన్నాడు. మనం అతన్ని ప్రేమిస్తున్నది అతనొక ఖాన్‌కాబట్టి కాదు. అతను మన కలలు, ఆకాంక్షలు, ఆవేదనలు, బాధలు, మన దైనందిన జీవితంలో ఎత్తుపల్లాలు అన్నిటికీ వెండితెర మీద రూపమిస్తున్నాడు కాబట్టి అభిమానిస్తున్నాం. ఒక భారతీయుడిగా, మనలో ఒకడిగా ప్రేమిస్తున్నాం.

మనం పంచుతున్న అభిమానాన్నీ, ప్రేమనీ షారుఖ్…. ఇస్లాం రాయబారిగా తన ఇమేజ్‌ను బలోపేతం చేసుకోడానికి ఉపయోగించుకోవాలనుకుంటే, హిందువుల రాయబారిగా పెట్టుకోడానికి మరొకరిని వెతుక్కోవాలా? కనీసం నావరకూ అది ఆమోదయోగ్యం కాదు. ఎందుకంటే… ఖాన్‌, కౌల్‌, సింగ్, విక్టర్‌ఎవరినైనా నేను నమ్ముతాను. భారత్‌కు ప్రాతినిధ్యం చేసే వారందరూ మనందరికీ ప్రతినిధులే…. హిందువులతో సహా. నా రాయబారం త్రివర్ణ పతాకంతోనే తప్ప మరింక దేనితోనూ కాదు… ఎందుకంటే నా రాముణ్ణీ, నా ధర్మాన్నీ దానిలోనే చూసుకుంటాను. నాకు తెలిసినంత వరకూ అమితాబ్ బచన్‌లేదా హృతిక్ రోషన్‌ఎప్పుడూ షారుఖ్‌చెప్పినట్టు ఆలోచించరు. అయితే… తమ స్వస్థలం నుంచి కౌల్స్‌ఎందుకు తరిమివేయబడ్డారన్న అంశం మీద…. ఈ పెద్ద, విజయవంతమైన, హిందూ పేర్లు కలిగిన భారతీయులు సినిమా ఎందుకు తియ్యరు? అసలు గోద్రా ఘటన జరగడానికి కారణమేంటి? హిందువులపై విరుచుకుపడడానికి ప్రతీ ముస్లిం ఫిర్యాదిదారూ హిందూ అడ్వొకేట్లనే ఎంచుకుంటే… సొంతింటి నుంచి తరిమేయబడిన, నరికి పోగులు పెట్టబడిన, నామమాత్రపు సంఖ్యకి కుదించేయబడిన కౌల్స్‌గురించి నోరెత్తడానికి ఒక్కరంటే ఒక్క ముస్లిం కూడా ముందుకు రారేం?

ఒక ఖాన్‌ మృతదేహం రైల్వేట్రాక్‌ మీద దొరికితే మొత్తం దేశం అట్టుడికిపోతుంది. అలా దొరికిన వ్యక్తి, రిజ్వాన్‌ కూడా. బహుశా… మన మిస్టర్ ఖాన్‌ సినిమాలో పేరు రిజ్వాన్ కావడం కాకతాళీయమేమో. రిజ్వాన్‌ మృతికి ఓ పోలీస్‌ కమిషనర్‌కి శిక్ష పడింది. పత్రికల్లో యుద్ధ ప్రాతిపదికన ముఖచిత్ర కథనాలూ వచ్చాయి. ఐతే…. శ్రీనగర్‌లో ఒక శర్మ లేదా కౌల్‌ ఒక అమీనా యూసుఫ్‌ని ప్రేమిస్తే అతని శవం ఏదో ఒక పోలీస్‌ ఠాణాలో తేలుతుంది. తప్పుడు కేసులో అదుపులోకి తీసుకున్న వ్యక్తి పోలీస్ కస్టడీలో చనిపోయినందుకు కనీసం ఒక్క కానిస్టేబుల్ వివరణ కూడా అడగరు. అంతేనా.. స్థానికంగా ఉండే ఛోటామోటా పత్రికలో కనీసం ఒక సింగిల్ కాలమ్ వార్త కూడా రాదు. ఎందుకంటే ఠాణాలో చనిపోయిన ప్రేమికుడు మిస్టర్ ఖాన్‌ కాడు.

‘నా పేరు కౌల్‌. ఖాన్‌ల ఉగ్రవాద బాధితుడిని’ అంటూ సినిమా తీయడానికి ఏ కేజే ముందుకు రాడు.

ఒక భారతీయుడిగా నా ఉనికిని నాకు వెనక్కివ్వు మిస్టర్ ఖాన్. అప్పుడు ఆటిజంతో బాధ పడుతున్న ఓ కొడుకు సున్నితమైన ప్రేమను ప్రశంసించడానికి నాకు ఏ అభ్యంతరమూ ఉండదు. అంతేకాదు… నీ పేరు పెట్టుకోడానికి కూడా నాకు ఏ సమస్యా ఉండదు.

(అమెరికా పత్రిక కోసం షారుఖ్ వ్యాసం – దానికి వచ్చిన స్పందనలూ… ఆ తర్వాత విశ్వరూపం వివాదం నేపథ్యంలో… ….. చాన్నాళ్ళ క్రితం టైమ్సాఫ్ ఇండియాలో తరుణ్ విజయ్ రాసిన వ్యాసానికిది యథాతథ అనువాదం)

(తరుణ్ విజయ్‌ ఆరెస్సెస్‌లోనూ, బీజేపీలోనూ పెద్దస్థాయిలో ఉన్న వ్యక్తి. ఈ వివరం చెప్పడం… ఆయన రాసిన ఈ వ్యాసానికి స్పష్టమైన రాజకీయ నేపథ్యం ఉందని గుర్తు చేయడానికి మాత్రమే)